Seyda Molla Muhammedin Hayatı
Elazığ'ın Karakoçan ilçesine bağlı Sarıcan köyünde doğmuştur. Küçükken Palunun maciran
köyünde okumuştur. Okumaya devam ederken babası vefat etmiştir. Okumaya bir süre ara verdikten
sonra annesi onu okuması için koman köyüne göndermiştir. Seyda molla Muhammed dayanamayıp
kaçmıştır ve evine geri gelmiştir fakat ailesi tarafından tekrar gönderilmiştir. Bu olay birkaç. defa daha tekrar etmiştir. Kaçıp eve geldiği bir gün annesi yanına bir ineğini'de alıp oğluyla beraber koman köyüne gider,şeyhin yanına varır ve şöyle der; bu ineğimi alın talebeler için kullanın , ne olur oğluma ilim öğretin okusun. Daha sonra evine geri döner.
Seyda molla Muhammed dayanamaz ve tekrar evine gitmek ister. Giderken yolda yağmura yakalanır ve ıslanmamak için bir ahırın içine girer. İçeri girdikten sonra tavandan önündeki çukuru dolduran yağmur damlaları dikatini çeker. Kendi kendine şöyle der ; su damlaya damlaya bu çukuru doldurdu
ben neden ilimden kaçıyorum ? her gün bir harf öğrenirsem ilmimi tamamlarım. Daha sonra pişman olur ve tefekkür eder. Okuduğu köye geri döner ve bir daha da kaçmaz. Çocukluğunda ilim öğrenmeye başlayan seyda molla Muhammedin hakkında farklı alimlerin yorumları vardır.
Seyda Molla Muhammed gençken çok salih,çalışkan,zeki bir öğrenciydi.Bunu hocaları fark edip takdir ediyor ve çok seviyorlardı.Molla Muhammed diyor ki;Zorluk ve sıkıntıları hiçbir zaman Allah yolunda ilim öğrenmeye engel olarak görmedim.Birkaç tefsir ve meal kitaplarını okuyup ezberlemişti.Seyda Molla Muhammed kul hakkına çok önem verirdi.Sonra Diyarbakır da Liceli Molla Muhammedin yanına okumaya gitti.Orada okurken (ğeylanlı) Molla Mustafa (Usamme Lade) isimli kitabın arkasına yazdı. Sarıcanlı Molla Muhammed şemsi şarkı karaat eylemiştir.oysa bu kitap 6 aylık bir derstir.Allahın ona verdiği kuvvet ve yetenekle bunu başarmıştır.Seyda Molla Bahri diyor ki; Biz Seyda Molla Muhammedin yanında okurken o kitabı getirdik.Bunun üzerine böyle yazılmış dedi.Evet dedi hocam Molla Mustafayla sabahtan öğleye kadar bu kitabı okurduk öğleden sonra talebelere ders verirdik.Bu kitabı okurken hocası vefat etmiş ama o medreseyi dağıtmamış ve bahara kadar ders vermiş.Silvanlı Molla Hüseyini küçük zamanın alimlerinden Molla Muhammed onun yanında okumuş icazet almış seyda Mola Muhammed der; benim icazetimi oranın kaymakamı valisi(kadısı) imzaladı.Aldığı ilimin derecesi resmen de kabul edilmiştir. Seyda Molla Muhammed 18 kitap okuyup ezberledi.O kıtlık zamanında Kuran-ı Kerim gibi yüce kitabı ezberledi.Soğuktu kıtlıktı sıcak diye samanlıklar da okurduk derdi.
Şeyh Koman Ali ağanın evine gelir. Ali Ağa o yörenin varlıklı ailelerindendi. Kızı Ayşe Anayı (Ayşon) Seyda Molla Muhammede ister.Şeyh Koman Ayşe Ana için; O ruhu canlı o annesinden doğduğundan beri ehli iman salih bir kadın diye anlattı Ayşe Ana (Ayşon) için. Bu iki Allah dostu gençlerin evliliklerinde 5 erkek 5 kız çocuğu dünyaya gelmiştir. Erkekler Mahsun( Kabri Çanakkale şehitliğinde),Hacı Şirin ,Molla,Sahap,Cami ve Şekerdir. Kız çocukları Bedriye,Nazenin Sakine Fikriye Sevgilidir. 2018 Bunlarda Sevgili Molla Sahap Cami hayattadır. Diğerleri Allahın rahmetine kavuşmuştur. Kurtuluş savaşından sonra müslümanlara ve alimlere yapılan baskı ve zulümden Seyda Molla Muhammed etkilenir birkaç arkadşıyla beraber Konya Aksaraya sürgün edilir. Bir gün sorarlar Seydaya sen bu zorluklardan nasıl zarar görmeden kurtuldun. Der ki; çok salavat-ı şerif çekiyordum.
Konya Aksaraya gidince bir pazar yeri vardı.İnşaat ta çalışacaklar orada toplanırdı.Oraya gitti ve kendisine güveni tamdı.Usta olarak işe başladı. Ev tuttu eşi ve çocuklarını işe aldı. 5 yıl Konya Aksaray da kaldı. Af çıktıktan sonra elazığa köylerine (Gözereğe) geri döndüler. Döndüklerinde bir kez daha yıkıldılar çünkü evleri (kızılbaşlar) tarafından yakılmış kitapları yanmış, Seyda Molla Muhammed için daha önemli olan icazet aldığı kitap ta yanmıştı: Seyda Molla Bahri der ki;Şeyhimden tekrar icazet alacağım size de vereceğim derdi.Sürgünden sonra çerçilik yaparak çocuklarının rızkını temin etmeye başladı.
Seyda Molla Muhammed der ki Gökdere de Molla Mustafadan ders alıyordum.Ben oğlum Molla Hasan şafi kitabı olan (muharrer kitabı mutmain kitabı) baştan sona kadar okuduk. Sonra şafi kitabını enver nikah kitabına kadar okuduk şeyhimiz vefat etti. Çok kalabalık bir cemaat vardı.Kendi aralarında konuşuyorlardı. Seyda Molla Muhammedin imam olmasını istediler onun imamlığını kabul ettiler.Seyda Molla Muhammedle Haydar Baba arasında manevi bir bağ vardı.Haydar Baba hazretleri der; Bana irşat vasivesi verildiği zaman ben alim değilim yapamam bana dedildi ki sana Sarıcanlı Seyda Molla muhammedş yardımcı edecez nereye giderse gitsin teslim olacak. Seyda Molla Muhammed diyor, Ben nasran köyünde minber de hutbe okurken Haydar Baba manevi olarak bir kılıç salladı ve orada teslim oldum. Seyda Molla Muhammedin oğlu Molla Sahap anlatıyor; Babam abdest alıyordu bende su döküyordum. Babam dedi ki oğlum falan köye Haydar Baba Hazretleri gelmiş.Ben yok baba nerden biliyorsun kimse de haber getirmedi ki. Babam biliyorum gelmiş dedi. Hemen kalkıp köye gittik gerçekten haydar baba hazretleri köye gelmişti. Seyda Molla Bahri diyor ki Hocam büyük bir alimdir şafi meshebi hakkında ,farzı ve sünnetleri hakkında birçok kitap okumuş ve ezberlemişti. Büyük bir ilim sahibiydi. Bir gün medreseye Palulu Şeyh Ali efendinin oğlu Şeyh Hasan gelir. Talebeler ayakta metin ezberliyorlar(ibni mace okuyorlardı) oturdular. Sordu Molla Muhammede sen diyorsun insana üzerinde kaza namazı varken sünnet namazı kılamaz diye. Seyda Molla Muhammed der onu ben değil şafii (ibni mace) kitabı söylüyor . Kendisine kitabı getirir izah eder. Şeyh Hasan nasıl olur da biz bu meseleyi gözden kaçırmışız gerek bir daha dolaşıp halka anlatalım.Seyda Molla Muhammed ilim öğrenmek için çok çalıltı. İlim öğrenmek için birçok yerlere gitti. Diyarbakır da Bağdat ta İstanbul da ilim aldı. Bunu Allah yolunda hizmet olarak bilirdi. İkamet ettiği gözerek köyünde yatılı olarak talebe okuturdu. Onları kendi evlatlarından ayırmazdı. Kendisi ders verir Ayşe Ana ve çocukları da hizmet ederlerdi. Seyda Molla Muhammed ,eşi (Ayşe Ana) ve talebeleriyle beraber gecelerini gündüzlerine katarak o zamanın zor şartlarında köy köy dolaşarak Allahı resulluahı namazı haramı halka anlatıp bilgilendiriyorlardı. Aslında dünyanın boş bir alan oladığını ahirette cennete kazanmak için Allaha layık bir kul olmak için çok çalışılması gereken bir yer olduğunu anlatıyorlardı.
Vefatı
Vefatından önce o sene çom şiddetli bir kış vardı. Seyda Molla Muhammed derki ben rüyamda 2 melek gördüm dediler ki bunu yükseltin ve beni yükselttiler. Bu rüyadan kısa bir süre sonra talebeler için koyunları Sarıcan köyüne götürüp her eve bir tane verelim yavrulama zamanı gelince versinler. Koyunlara çok iyi bakılmıştı yemleri az kalmıştı kış çok şiddetliydi.Bu yüzden Sarıcan köyüne götürmeye karar verdiler. Talebeler ve iki oğlu (Sahap ve Cami ) ile beraber yola koyuldular. Kar çoktu ama gökyüzünde güneş yüzünü gösteriyordu fırtına yoktu. Bazı talebeler önde ilerleyerek karı basarak yol açıyorlardı. Bazen kendi aralarında şakalaşarak kar topu atıyorlardı. Böylece (dara vesti)denilen yere kadar geldiler. Kara basarak öğle namazı kıldılar tekrar yola koyuldular. Top patlaması gibi şiddetli bir patlama duyuldu. Seyda Molla Muhammede nedir diye sorduk. Dedi ki bir evliya ölecek. Bunu söyledikten sonra ezan okumaya başladı bu arada tane tane kar yağmaya başladı. Hocam biz talebelere (kıl sura) doğru karı bastırarak (kalacuk) köyüne gidin dedi. Aniden hava soğuyup tipi oldu. O kadar şiddetli esiyordu ki koyunlar bir sağa bir sola yatıyordu. Tirkana talebeleri yakın bir köye gönderdi.Oğulları (cami ve sahap) sarıcan köyüne gönderdi. Sarıcan köyünün erkekleri (geben) denilen bir tür yakacak toplamaya gitmişler. Sonradan geldiler. Seyda Molla Muhammede ulaşmaya çalıştılar. Seyhda Molla Muhammedi bir kayanın altına sığınmış abasını üstüne örtmüş öylece duruyor. Büyük alim sorar gelenlere nerde kaldınız ama donmak üzereyim. Köylülerden halit sırtına alır köye doğru alır yolunu şaşır ama sonra bulur. Köye getirirler. Sarıcan köyüne doğduğu köye hacı hasanın evine getirip yatağa yatırırlar ama bilmezler ki veda anı gelmiştir.
Seyda Molla Muhammed vasiyet eder ; eğer vefat edersem Molla Şükrü yıksaın Molla Bahri imam olsun der. Bir ayağını uzatır Allah-u Ekber der ve ruhunu alemlerin rabbine teslim eder. 75 yaşında (innalillahi ve innaileyhi raciun) enes bin malikten rivayet edilmiştir. Peygamberimiz(s.a.v) buyurdular Allaha giden yol 2 tanedir biri ilim diğeri ameldir bu yolda hizmettir. Seyda Molla Muhammed ilim yolunda çok hizmet etti ve ruhunu teslim eder o sevgiliye alemlerin rabbine ve cennetine gider inşallah. Allahım alimler ve arifler arasında meşhur bu ilim ve ma'rifet nurlarıyla dolu olan son anında ruhun bedenden ayrılacağı zaman bile seni anan kulun Seyda Molla Muhammed ten razı ol onu Peygamberimiz'e (s.a.v) komşu eyle amin. Mekanın cennet olsun dedeciğim nurlu yolun yolcusu selam sana dedeciğim.
EŞİ AYŞE ANA
Ayşe ana der ki Seyda Molla Muhammedle evlendikten sonra ondan kuran-kerim dersleri almaya başladım. Hem okuyor aynı anda mana tefsir etmeye başladım. Çok güzel mana ediyordum. Bir gün baktım kuran-ı kerimim yok sordum Seyda Molla Muhammede kitabım nerde diye. Dedi ki Ayşe sen hem okuyor hemde öyle bir mana ediyorsun ki aklını kaybetmenden korkuyorum. Seyda Molla Muhammed hayattayken onunla beraber Allah yolunda hizmet eder Talebelerinin hizmetini yapar kendi işlerini kendisi yapardı. Mümkün oldukça namahrem erkeklerin yanında konuşmazdı. Tek meşguliyeti zikirdi. Ayşe Ana 1981 yılında vefat ettiğinde dönemin büyük veli ve evliya kadınlarından biriydi. Kalp gözü açıktı. Seyda Molla Muhammedle hayattayken ilmi konularda ailevi konularda sürekli istişare ederlerdi. Onlar dünyaya bakmaz mala bakmazdı onların tek amacı vardı. Allaha giden yplu anlatmak ve insanları bilgilendirmekti. Bunu da Allahın izniyle çok güzel başardılarç Ayşe Ana namahremden sakınır kadınlara ders veriri kadınlarla dini konular dışında pek konuşmaz içeri geçer ve zikirle meşgul ollurdu. Hep LA İLAHE İLLALLAH derdi. Gece teeccühüne kalkar yatmaz sabah namazını evdekilerle cemaat ile kılardı. İrşat vaktine kadar ibadet ederdi. Yılda 2 defa ittikafa girerdi. Sünnet oruçlarını tutardı. Ayşe Ananın ameli temiz bir ameldi. Derdi yavrum dert okumak değil birçok kitap okursun ama amel etmezsin okuduğunla amel etmedikçe ne fayda dert odur ki amel edilsin fayda görülsün. Onların tarikatçılık şeyhçilik ayrım yapan bir düşünceleri yoktu. Derlerdi ki kim La İlahe İllallah muhammeden resulullah derse bizim için birdir. 1970 yıllarının başında gözerek köyünden elazığ merkezi ulukent mahallesine ailecek göç ederler. Ayşe Ana burda hayatına devam eder. Haydar Baba hz. Ayşe Anayı ziyarete gidin ondan dua alın bu dönemde kadın evliyaya pek rastlanmaz ama Ayşe Ana bir evliyadır.
Dedem Seyda Molla Muhammedle beraber selam size nurlu yolun yolcuları selam size Allahın veli kulları...
Ayşe Ananın kabri Elazığın Ulukent mahallesi kabristanında bulunuyor ve ziyaret ediliyor.
Silvanlı Molla Hüseyni :
Seyda molla Muhammed 18 kitap okuyup ezberledi , o kıtlık zamanında Kuran-ı Kerim gibi yüce kitabı ezberledi . Soğuktu , kıtlıktı , sıcak olduğu için samanlıklar arasında okurdur .
demiştir.
Molla Bahri:
O büyük bir alimdi , Şafii mezhebi farz ve sünnetleri hakkında alimdi
demiştir .
Seyda Molla Muhammedin kabri Elazığ'ın Karakoçan ilçesinde Sarıcan köyünde bulunmaktadır.
Talebelerinden Molla Ahmet'in Seydasının Ölümünden Sonra Yazdığı Beyt..Şiir
Havar seydam sen alimdin
ALLAH yükseltti götürdü
Kabrine misafirini
Şeyhi geylaninin devişi
Esası tarikat verdi
Yetim kaldı şirin ile cami
Şeker ile sahap kavmi
Yetim kaldı tüm palular
Hâttâ camideki o talebeler
Kendisini dayadı sarıcan tepesine
Havar seydam sen alimdin
Esas tarikat yaptın
Şahlar şanlar ona nazar etti
Ovada onun için feryat ettiler
Allah yükseltti götürdü
Kabrine misafirini
Ey cümle küçük büyükler
Ey cemaat ey hazırlar
Onu asla unutmayın
Benim seydam zazadır
Havar seydam sen kâmildin
Sen ilimde bir alimdin
Çok üzüldü sarıcan ovası
Seydamın ilmine nam verdi
Mağlup ve maşrika dağıldı
Seydamın esnafı çoktu
Ahmet deliydi hiç anlamadı
Gittim eve seydam yoktur
Medreseye gittim medrese boştur
Kapılarda oldum divane
Bugün güler arşı ala
ALLAH ım sen rahmet eyle
Ya Rabbim sen şefkat eyle
ALLAH ım seydamın medresesi uzundu
Bir yanı zikir bir yanı namazdı
Havar seydam sen alimdin
Sen ilimde bir alimdin
Seydamın ilmine nam verdi
Mağrip ve maşrika dağıldı
Yarabbi innsallah onlarin yolunda gitmeyi nasip eyle.🤲🤲🤲🤲🤲
YanıtlaSil